مروری بر انواع واکنش های شیمیایی با مثال-6

واکنش اسید- باز

یک واکنش اسید- باز نوعی از واکنش جایگزینی دوگانه است که

 بین یک اسید و یک باز رخ می دهد.

یون H+ در اسید با یون OH- در باز واکنش نشان می دهد

 تا آب و نمک یونی تشکیل شود:

HA+BOH→H2O+BA

واکنش بین اسید هیدرورومیک (HBr) و هیدروکسید سدیم

 نمونه ای از یک واکنش اسید- باز است:

HBr+NaOH→NaBr+H2O

اسیدها، هنگامیکه در در آب حل میشوند،

جدا شده و یون‌های +H آزاد می‌شود.

اسیدیته میتواند با کمک مقادیر pH ترکیب اندازه‌گیری شود.

اگر مقدار pH کمتر از 7 باشد،

 ترکیب اسیدی بوده

و همچنان که مقدار pH به کمتر از 7 کاهش یابد، 

ترکیب اسیدی‌تر در نظر گرفته میشود. 

معادله‌ی زیر به درک شما از 

تفکیک یک اسید در یک محلول آبی کمک میکند.

HCl(g) + H2O → H(aq)+ + Cl(aq)-

بازها هنگامیکه در آب حل میشوند،

جدا شده و یون های -OH آزاد میکنند. 

مانند اسیدها، بازها میتوانند توسط مقدار pH آن‌ها اندازه‌گیری شوند.

ترکیباتی با مقدار pH بالای به عنوان بازها شناخته میشوند.

معادله‌ی زیر به شما در

 شناخت بازها در محلول‌های آبی کمک میکند.

NaOH(s) + H2O → Na(aq)+ + OH(aq)-

HCl(aq) + NaOH(aq) → NaCl(aq) + H2O(l)
شما باید این واکنش را در دو مرحله به صورت زیر درک کنید.
HCl(aq) + NaOH(aq) → H(aq)+ + Cl(aq)- + Na(aq)+ + OH(aq)- → NaCl(aq) + H2O(l)

 بنابراین ما میتوانیم بگوییم که محصول نهایی واکنش اسید باز یک نمک میباشد. 

نمکهای تولید شده توسط این واکنشها خنثی بوده 

و هنگامیکه در آب حل میشوند 

به عنوان الکترولیت‌ها و هادی الکتریکی رفتار میکنند.

 واکنش اسید و باز وابسته به قدرت اسید و باز می‌باشد. 

که این بدین معنی است که

 اگر واکنش بین یک اسید قوی و یک باز ضعیف رخ دهد،

 نتیجه‌ی آن بسیار متفاوت از واکنش بین

 یک اسید قوی و یک باز قوی، 

یا یک اسید ضعیف و یک باز ضعیف میباشد.

اسید و باز

مروری بر انواع واکنش های شیمیایی با مثال-5

واکنش جانشینی دوگانه یا واکنش دو جایگزینی

واکنشهایی که در حال محلول صورت می‌گیرند،

 به چند دلیل معمولا سریع‌اند.

 مواد واکنش دهنده ، وقتی به صورت محلول درمی‌آیند، 

دیگر انبوهه‌ای از یون یا مولکول

 (آنگونه که در حالت خالص دیده میشوند) نیستند.

 درفرایند انحلال ، 

نیروهای جاذبه بین ذرات (یونها یا مولکولهای) مواد حل شونده ، 

تا اندازه‌ای تحت الشعاع نیروی جاذبه 

بین مجموعه مولکولهای حلال و ذرات منفرد قرار گرفته‌اند

 و ذرات مزبور میتوانند آزادانه در محلول حرکت کنند. 

در یک واکنش دو جایگزینی یا واکنش جانشینی دوگانه یا متاتز 

دو ترکیب پیوندها یا یونهایشان را مبادله میکنند

 تا ترکیبات متفاوتی را تشکیل دهند.

AB+CD→AD+CB

یک نمونه از واکنش جایگزینی یا جابجایی دو تایی بین

 کلرید سدیم و نیترات نقره رخ میدهد

تا نیترات سدیم و کلرید نقره تشکیل شود.

NaCl(aq)+AgNO3(aq)→NaNO3(aq)+AgCl(s)

در این نوع واکنش آنیونها و کاتیونهای دو ماده واکنش دهنده ، 

یون مقابل خود را با هم تعویض میکنند.

 این نوع واکنش به ویژه در محلولهای آبی ، متداول است. 

مواد یونی در محلولهای آبی ، به یونهای تفکیک شده آبپوشیده ، تبدیل میشوند.

 از این رو ، معادله را میتوان با استفاده از فرمول یونی ترکیبات حل شده نوشت.

 طبعا برای مواد نامحلول در این مورد (AgCl(s فرمول کامل نوشته می‌شود.

 

Ag⁺ + No^-₃ + Na⁺ + Cl^-→AgCl (s) + Na⁺ + NO^-₃

واکنش خنثی شدن اسیدها با بازها نیز 

از نوع جا به جایی دوگانه میباشد. 

زمانیکه یک اسید و یک باز با هم واکنش میدهند

آب و نمک تولید میشود. 

میتوان تصور کرد که 

فلز موجود در باز جای خود را با هیدروژن موجود در اسید تعویض میکند.

در ضمن واکنشهایی که در آنها یک عنصر آزاد وجود دارد

 نمیتواند از نوع جا به جایی دو گانه باشد،

 زیرا در این واکنش ها باید دو ترکیب داشته باشیم.

علوم تجربی هشتم-واکنش اسید و آهک