ریشه
ریشه قسمتی از گیاه است که به سمت پایینی سطح زمین رشد می کند
با شروع رشد دانه ، ریشه ای بسرعت از آن می روید و
راهش را به داخل ،خاک می گشاید.این ریشه ، ریشه اولیه نامیده می شود
اولین ریشه که در جنین دانه ساخته میشود.
ریشهچه ، رادیکال یا Rootlet گفته میشود.
این ریشه ، ریشه اولیه یا اصلی در بازدانگان و اکثر دو لپهایها میباشد.
به این نوع ریشه که نسبت به ریشههای فرعی درشتتر است،
سیستم ریشه راست یا Tap root گفته میشود.
ریشهای در گیاهان تک لپهایها ونهانزادن آوندی
از نوع نابجا Adventitious. Root میباشد.
در این گیاهان ریشه اولیه مدت زمان کوتاهی فعالیت دارد،
بلافاصله ریشههای نابجا از گرههای پایین ساقه ، تولید میشوند.
این ریشهها تقریبا یک سیستم یکنواخت ، تشکیل میدهند که
این سیستم ، سیستم ریشه افشان fibrius root System میگویند.
این ریشهها رشد ثانویه ندارند و معمولا در لایههای سطحی زمین نفوذ میکنند.
و تفاوتی از لحاظ ظاهری بین ریشههای اولیه و ثانویه وجود ندارد.
در این گیاهان ریشه اولیه در طول زندگی گیاه ،
باقی میماند و تولید ریشههای جانبی میکند.
ریشههای درشت رشد ثانویه دارند و جذب مواد
از خاک توسط ریشههای جوان صورت میگیرد.
این ریشهها تا عمق زیاد خاک ، نفوذ میکنند.
جمع آوری آب و مواد معدنی برای گیاه از طریق ریشه انجام میشود.
بعضی از گیاهان ذخیره مواد غذایی در ریشه دارند.
ریشه هایی مانند هویج با ذخیره ی مواد
در سلول های تشکیل دهنده ی متورم و ذخیره می شوند
به آنها ریشه های ذخیره می گویند.
در گیاهان دارای پیاز ریزویی مانند زعفران و گلایول،
این ریشه ها با انقباض و چین خوردگی سبب تثبیت و استقرار پیاز در زیر خاک می شوند.
به آنها ریشه های منقبض شونده یا کوتاه شونده می گویند.
در گیاهانی مانند عشقه، ریشه های نابجای چسبنده سبب چسبیدن
و بالا رفتن گیاه از تکیه گاه می شوند.
به آنها ریشه های بالا رونده می گویند.
نوع دیگر ریشه ها، ریشه های هوایی هستند
در گیاهان مناطق گرمسیری و گیاهان اپی فیت (رورست)،
ریشه هایی تولید می شوند که در هوا آزادند
و عمل جذب رطوبت و گاه عمل برگ را انجام می دهند.
برخی گیاهان ریشه های تنفس کننده دارند
این نوع ریشه ها معمولا در گیاهان مردابی بافت می شوند.
ریشه هابا خارج شدن از آب، برخلاف نیروی جاذبه ی زمین،
با تشکیل پوستک در سطح شان،
در تبادلات گازی شرکت کرده و از خفگی گیاه جلوگیری می کنند
، مانند ریشه های تنفس کننده در گیاه حرا در جنوب ایران یافت میشوند.
در برخی از گیاهان آوندی مانند سه کنجه خیز و یا شماری
از ثعلب های مناطق گرمسیری ریشه های
دارای کلروفیل همانند برگ ها در عمل فتوسنتز نقش دارند.
آنها ریشه های فتوسنتز کننده دارند.
برخی گیاهان ریشه های نگاه دارنده یا تکیه گاهی دارند
این ریشه ها در گیاهانی مانند ذرت، در قاعده ساقه تشکیل شده
و با فرو رفتن به درون خاک، باعث ثبات و نگاهداری گیاه در خاک می گردند.
ریشه هایی که در گیاهان آبی یافت می شوند، ریشه های آبزی هستند.
این ریشه ها بدون کلاهک و تار های کشنده هستند.
آنها ریشه های آبزی دارند.