نگاهی به سیستم ماهیچه ای بدن

کلیه ها از نگاه تصاویر

مروری بر وظایف کلیه ها

همه میدانیم و یا شنیده ایم که 

هر فرد در بدن خود دو کلیه به اندازه مشت فرد بزرگسال دارد

 که در دو طرف ستون مهره ها 

و در قسمت زیرین قفسه سینه در پشت قرار دارند، 

اگر چه کلیه ها کوچکند ولی وظایفی پیچیده و حیاتی را انجام میدهند 

که کل بدن را متعادل نگه میدارند. 

برای مثال و بطور خلاصه کلیه ها:

 

در دفع مواد زاید و مایعات اضافی کمک می کنند.

 خون را تصفیه، برخی از مواد را حفظ و برخی را دفع میکنند.

تولید گلبولهای قرمز را تحت نظارت قرار میدهند.

ویتامین های موثر در رشد را میسازند.

هورمون های موثر در تنظیم فشار خون را تولید میکنند.

در تنظیم میزان مواد مغذی ویژه در بدن مانند کلسیم و پتاسیم کمک میکنند.

مهمترین وظیفه کلیه ها عبارتند از :

برداشت مواد زائد ازخون 

و بازگرداندن خون تصفیه شده به بدن میباشد.

 هر دقیقه حدود یک لیتر خون 

(یک پنجم خونی که توسط قلب پمپ می شود) 

از طریق سرخرگ کلیوی وارد کلیه ها میشود. 

پس از اینکه خون تصفیه شد خون تصفیه شده

 از طریق سیاهرگ های کلیویبه بدن باز میگردد. 

نفرون چیست؟

داخل هر کلیه متجاوز از 

یک میلیون واحد بسیار ریز عملکردی بنام نفرون وجود دارد.

 هر نفرون از یک صافی بسیار کوچک بنام کلافه (گلومرول) که 

به یک لوله کوچک (توبول) متصل است تشکیل میشود. 

آب و مواد زائد توسط این صافی از خون جدا میشوند 

و به داخل لوله های کوچک (توبولها) جریان پیدا میکنند. 

قسمت عمده این آب توسط لوله های کوچک باز جذب میشود 

و مواد زائد بصورت غلیظ وارد ادرار میشوند تا دفع گردند. 

ادرارهای جمع شده از لوله های کوچک وارد قسمت

 قیفی شکل بنام لگنچه کلیه شده 

و سپس از طریق لوله ای بنام حالبوارد مثانهمیشود. 

مثانه ادرار را تا زمانی که ادرار کنید نگهداری میکند. 

پس از مثانه ادرار از طریق لوله ای بنام پیشابراه از بدن خارج میشود.

 کلیه سالم بطور معمول یک تا ٢ لیتر ادرار در روز 

و بر اساس میزان مایعات دریافتی تولید میکند. 

کلیه سالم قابلیت افزایش فعالیت خود را دارد 

بطوریکه اگر یک کلیه از دست رود کلیه دیگر بزرگ شده 

و کار دو کلیه را انجام خواهد داد. 

سه وظیفه اصلی کلیه ها عبارتند از : 

کلیه ها آب بدن را تنظیم میکنند: 

برای اینکه بدن شما بدرستی و به نحو مطلوب فعالیت کند

 لازم است که دارای حجم مناسب آب باشد.

پس بنابراین  یکی از مهمترین وظایف کلیه ها 

برداشت آب اضافی 

یا حفظ آب بدن در موارد ضرورت میباشد. 

کلیه ها مواد زائد را برداشت میکنند: 

بسیاری از مواد در خون و مایعات بدن باید 

در اندازه مناسب وجود داشته باشند 

تا بدن به درستی عملکرد داشته باشد.

 مثلا سدیم و پتاسیم  مواد معدنی هستند که

 از مواد غذایی بدست می آیند. 

این مواد معدنی برای سلامتی لازم هستند

 اما باید در حد معینی نگهداشته شوند. 

زمانیکه کلیه ها بدرستی فعالیت کنند،

 مواد زائد از بدن داخل ادرار ترشح میشوند 

همچنین کلیه ها در تنظیم سایر مواد معدنی در بدن مثل

کلسیم وفسفر که برای تشکلی استخوان لازمند، کمک میکنند

 مواد زائد مانند اوره و کراتی یز باید از بدن خارج شوند .

 اوره و سایر مواد زائد زمانی که بدن 

پروتیین ها ی مثل  گوشترا تجزیه میکند، تشکیل میشوند. 

کراتی نین یک محصول زائد عضلات است.

 اگر فعالیت کلیه ها کاسته شود،

  اوره و کراتی نیز در خون افزایش مییابند

 بسیاری از محصولات زائد

 اگر از مایعات بدن جدا نشوند برای بدن سمی هستند 

برای مثال، وقتی فردی دارویی مصرف میکند،

 مواد زائد شیمیایی که از مصرف این دارو در بدن بوجود میآیند، 

عمدتا توسط کلیه ها از بدن خارج میشوند. 

 کلیه ها هورمون می سازند: 

کلیه های سالم در بدن افراد سالم

پیک (پیغام بر) های شیمیایی مهمی بنام هورمونهارا نیز میسازند. 

این هورمون ها در جریان خون گردش کرده

 و بعضی از عملکردهای بدن مثل فشارخون،

 ساخت گویچه های قرمز 

و برداشت کلسیم از روده ها را تنظیم میکنند. 

آناتومی و فیزیولوژی کلیه

    

طور معمول در هر فرد سالم دو کلیه وجود دارد

 که هر یک در یکطرف ستون مهره ها

و زیر دنده های  تحتانی واقع شده اند. 

کلیه ها به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای بوده 

و از نظر شکل شبیه لوبیا میباشند.

 هر کلیه به اندازه مشت بسته فرد است. 

اکثر اعضائ بدن برای عملکرد مطلوب وابسته به کلیه ها هستند .

چگونگی انجام کار کلیه ها

اول خون از طریق یک سرخرگ از قلب به کلیه وارد میشود.

سپس خون با گذشتن از میلیون ها صافی کوچک، تمیز میشود.

همچنین مواد دفعی از طریق میزنای ( حالب) عبور کرده 

و به عنوان ادرار در مثانه جمع میگردد.

بعد  خون تصفیه شده

 از طریق سیاهرگها به جریان خون بر میگردد.

 هنگامیکه مثانه پر از ادرار میشود

 از طریق پیشابراه ادرار از بدن خارج میشود.

کلیه ها هر 24 ساعت جمعاً حدود 200 لیتر از مایعات بدن را تصفیه

 و به جریان خون بازمیگردانند

حدود 2 لیتر مایع به صورت ادرار از بدن دفع میشود

در حالی که باقیمانده یعنی حدود 98 لیتر به بدن باز میگردد.

 ادراری که ما دفع میکنیم

تقریباً ظرف مدت 1 تا 8 ساعت در مثانه ذخیره شده است.