فتو علوم

علمی و آموزشی

فتو علوم

علمی و آموزشی

الکتریسیته و جذب قوطی نوشابه


چرا قوطی نوشابه می تواند بغلتد؟

با این "غلتک کنترل دار"

 شما الکترونها را روی یک جسم جمع میکنید 

و از آنها برای جذب پروتونهای جسم دیگری استفاده میکنید. 

وقتی بادکنکی را به سرتان مالش میدهید، بادکنک باردار میشود. 

الکترونهای روی بادکنک میتوانند پروتونهای روی قوطی نوشابه، 

یک قطره  آب، موی شما و یا دیوار را جذب کنند.

بادکنک و الکترسیته ساکن



بار الکتریکی یک خاصیت ماده است که باعث میشود، 

هنگامی که ماده در مجاورت ماده‌ی باردار دیگری

 قرار میگیرد به آن نیرو وارد شود.

 بار الکتریکی دو نوع است بار مثبت و بار منفی

بین دو ماده یا جسم با بارهای همنام نیروی رانش ایجاد می‌شود

 و برعکس اگر ناهمنام باشند بین آنها ربایش ایجاد می‌شود.

بار الکتریکی یک خاصیت پایسته در ماده است 

به این معنی که بار الکتریکی تولید نمیشود یا از بین نمیرود؛ 

بار الکتریکی از ذرات زیراتمی ماده که تعیین‌کننده‌ی 

خواص الکترومغناطیس ماده‌اند ناشی میشود

 برای مثال الکترون یک ماده‌ی باردار الکتریکی،

 تولیدکننده‌ی میدان‌های الکترومغناطیسی است 

و خود از آنها تأثیر میگیرد.

هنگامیکه بادکنک را با موهای خود مالش میدهید،

 در واقع بادکنک را دارای بارالکتریکی میکنید.

وقتی که بادکنک دارای خاصیت ماده که 

به آن بار الکتریکی میگویند شد،

در زمانیکه در مجاورت کاغذ قرار میگیرد

 به آن نیرو وارد میکند و آن را جذب میکند.

ابتدا بادکنکی را بردارید و به اندازه کافی باد کنید. 

حال با یک پارچه پشمی یا لباس پشمی تماس دهید 

و خوب به هم مالش دهید. 

به طوریکه کاملاً دارای بار الکتریکی شود. 

تماس پلاستیک با پارچه پشمی منجر به 

تبادل بارهای الکتریکی میان آن دو شده

 و نهایتاً باردار شدن آن میشود.

با توجه به اینکه بادکنک از جنس پلاستیک است، 

الکترونهای پارچه پشمی به بادکنک منتقل شده 

و بنابراین بادکنک دارای بار منفی 

و پارچه پشمی دارای بار مثبت میشود. 

اگر پارچه پشمی در دسترس نبود،

 میتوانید به وسیله تماس بادکنک با موهای خود 

بار الکتریکی منفی در بادکنک ایجاد کنید.

حال شیر آب را باز کنید 

و به فاصله خیلی کمی از آب بادکنک را نگهدارید.

 دقت کنید بادکنک در تماس با جریان آب نباشد.

 بارهای الکتریکی بر مسیر آب تأثیر گذاشته و منجر میشود

 جریان آب از حالت قطره قطره خارج شود.

آب به صورت پیوسته

 و همراه با یک انحراف مسیر  جریان پیدا میکند.

  ه دلیل اینکه بادکنک بار منفی دارد، 

مطابق با قانون کولن

 بارهای منفی (همنام) را دفع و بارهای مثبت (ناهمنام) را جذب میکند.

 هنگامیکه بادکنک را نزدیک شیر آب میکنید، 

بارهای منفی آن نیروی جاذبه‌ای به مولکولهای آب وارد کرده

 و آن را به سمت خود جذب میکنند.

الکتریسیته ساکن و مو



موها و همچنین اجسام پلاستیکی یا اجسامی که از جنس نایلون هستند، 
در صورت تماس با اجسام دیگر از توانایی بیشتری
 در تجمع بار الکتریکی ساکن برخوردارند.
 اجسامی که بار الکتریکی دارند، 
ذرات معلق بسیار ریز موجود در محیط را به خود جذب می‌کنند.
 در حقیقت بار الکتریکی ایجاد شده در یک جسم، 
بار اضافی را در جسمی که در نزدیکی آن قرار دارد، ایجاد می‌کند 
و به این ترتیب، اجسامی که این بار اضافی در آنها ایجاد شده است، 
به طرف آن جذب می‌شوند. 
به همین دلیل است که همیشه گرد 
و خاک زیادی روی صفحه تلویزیون یا میز تلویزیون جمع میشود. 
دندانه‌های شانه نیز به همین دلیل 
مسیر جریان آب را به طرف خود تغییر جهت میدهد.
 بار الکتریکی شانه، مولکول‌های آب را به خود جذب میکند.
 از آنجا که مولکولهای تشکیل‌دهنده جریان آب به آسانی جابه‌جا می‌شوند، 
با نزدیک شدن شانه به مسیر جریان آب،
 تغییر مسیر جریان مولکولهای آب را میتوان به‌وضوح مشاهده کرد.
 وقتی موهایتان را با شانه نایلونی شانه میکنید، 
شانه و موهایتان دارای بار الکتریکی میشود. 
بار الکتریکی ایجاد شده در شانه و موها همسان است 
و هر دو آنها به دنبال بار مخالفی هستند تا به آن جذب شوند. 
به همین علت پس از این‌که شانه را از موهایتان دور میکنید، 
متوجه دور شدن یا به عبارتی، دفع تارهای مو از همدیگر میشوید. 
اگر رطوبت موجود در محیط به هر دلیلی کاهش یابد،
 اثرات ناشی از الکتریسیته ساکن در اجسام محسوس‌تر است. 
چراکه در صورت وجود رطوبت، پوشش نازکی از مولکول‌های آب، 
سطح اجسام را میپوشاند و این پوشش نازک مانع از حرکت الکترونها 
و در نتیجه ایجاد الکتریسیته ساکن در اجسام میشود.
می‌دانید هرگاه شانه یا یک میله پلاستیکی را با لباس خود
 یا با یک تکه پارچه پشمی خشک مالش دهید.
 ذره‌های گرد و غبار یا خرده‌های کاغذ را جذب میکند. 
همچنین اگر در هوای خشک ، سطح آینه یا شیشه پنجره را
 با یک تکه پارچه خشک تمیز کنید این پدیده اتفاق می‌افتد 
و ذره‌های گرد و غبار معلق در هوا و کرکهای جدا شده از
 پارچه به سطح آینه یا شیشه میچسبند. 
به طوری که پاک کردن سطح آنها از این ذره‌ها دشوار است.
 عاملی که سبب جذب این ذرات میشود جاذبه الکتریکی نام دارد
 و اجسامی که در اثر مالش این خاصیت را پیدا میکنند
 دارای الکتریسیته ساکن میشوند.