آینه تخت
آینه‌های معمولی که سطح آنها مسطح است، آینه تخت نامیده میشوند.
این آینه‌ها همان آینههایی هستند که همه ما از آنها استفاده میکنیم
و میتوانیم اشیا را عینا (البته با وارونی جانبی) در آنها ببینیم.
چگونگی تشکیل تصویر در آینه تخت
هنگامی که یک شی که در روشنایی واقع است،
در مقابل آینه تخت قرار میگیرد،
از هر نقطه جسم پرتوهای نور به آینه میتابند.
این پرتوها پس از بازتاب از آینه به چشم میرسند،
مثل اینکه پرتوها از نقطه‌ای که در پشت آینه واقع است، به چشم میرسند.
این نقطه همان نقطه تقاطعی است که
در آن امتداد پرتوهای بازتابشی به چشم ، در پشت آینه ، به هم میرسند
و آن نقطه ، تصویر نقطه‌ای نقطه انتخاب شده از جسم نامیده میشود.
به این ترتیب میتوانیم تصویر هر نقطه دیگری از جسم
را به کمک حداقل دو پرتو که از آن نقطه به آینه میتابند، مشخص کنیم.
تصویری که از یک آینه تخت به دست میآید، دارای ۴ ویژگی زیر میباشد:
تصویر مجازی و در پشت آینه است.
فاصله تصویر تا آینه و فاصله جسم تا آینه با هم برابرند.
اندازه تصویر با اندازه جسم برابر است.
تصویر وارون جانبی است یعنی مستقیم و برگردان است.
آینه ها
آینه‌ها سطوح بازتابنده هستند که
تصویر جسم نورانی قرار گرفته در جلوی خودشان را نشان میدهند،
بسته به فاصله جسم از آینه مشخصات تصویر
(مکان - وارونگی - برگردان جانبی - بزرگی) ممکن است متفاوت باشد.
این وسیله نوری از دیر باز در زندگی بشر نقش عمده‌ای داشته
و استفاده‌های فراوانی از آن به عمل آمده است.
در طبیعت شکل گیری تصویر در آب یا در شیشه‌های پنجره
و یا سطوح بازتابان فلزی و پدیده‌هایی از این قبیل به وفور وجود دارند.
بر حسب نوع کاربرد و چگونگی شکل گیری تصویر
و مشخصات آن به دو دسته عمده تقسیم شده‌اند:
آینه‌های تخت
آینههایی
هستند که در منازل وجود دارد
و از جسم نورانی تصویری مستقیم و مجازی و برگردان تشکیل میدهند،
طوری که سمت راست جسم برای تصویر سمت چپ به حساب میآید
و برعکس که در اکثر سیستمهای نوری ساده کاربرد فراوان دارند.
در کارهای عادی و مصارف عمومی از این آینه استفاده میشود.
به لحاظ هزینه پایین و تولید راحت و انبوه سازی
و سادگی مکانیزم توسعه فراوانی دارد.
در منازل ، باشگاهها و مغازه‌ها و دکوراسیون در آینه کاری
و معماری و در بتینه کاری و تزئینات ساختمان کاربرد فراوان دارند.
از قدیم الایام به صورتهای طبیعی یافت میشدند،
که با پیشرفت علم و صنعت با کیفیتهای بالاتر نیز به بازار عرضه شد
که حتی در برخی سیستمهای اپتیکی نیز بکار گرفته‌اند.
موارد استفاده آینه‌های تخت
امروزه بهره وری این آینه‌ها را بالا برده‌اند
و آینههایی با ضریب بازتابش بسیار بالایی هم ساخته‌اند.
در سیستمهای نوری و برخی دستگاههای حساس نوری از جمله
لیزرها از این آینه‌ها استفاده میشود، آینه‌های شیشه‌ای نیم بازتابان نیز از این نوعند.
انواع آینه‌های تخت
- آینه‌های شیشه‌ای: که بر حسب نوع کیفیت و صیقل بودن شیشه
- و مواد اندود کننده دارای کیفیت متفاوتی میباشند.
- آینه‌های فلزی: آینه‌های فلزی را بیشتر از نوع تخت میسازند
- و در دندانپزشکی و قطعات ریز اپتیکی کاربرد دارند.
- آینه‌های لایه گذاری شده: آینه‌ای با چند لایه اندود جهت بالا بردن
- ضریب بازتابش و اصلاح آینه‌ها شیشه‌ای
- و جلوگیری کامل از شبح نوری ساخته شده‌اند.
آینه‌های کروی
این آینه‌ها به دو دسته عمده تقسیم میشوند.
آینه‌های محدب و آینه‌های مقعر
این آینه‌ها از لحاظ همگرایی و واگرایی پرتوهای نوری
و شکل گیری تصویر و بزرگنمایی و وارونگی
و سایر مشخصات تصویر کاربردهای ویژه‌ای در سیستمهای نوری دارند.
علت شکست نور
شکست نور هنگامی روی میدهد که سرعت نور در دو محیط متفاوت باشد.
در آزمایش بالا ماشینی از یک سطح به سطح دیگری میرود
و جالب اینکه به طور خودکار مسیرش تغییر می کند.
دقیقاً شبیه آنچه که برای نور روی میدهد!
سرعت نور در محیط های شفاف مختلف یکسان نیست،
بطوریکه بیشترین سرعت آن در خلاء ( یا تقریباً هوا) بوده
و برابر 300000 کیلومتر بر ثانیه است.
در محیط های دیگر مثل آب و شیشه و غیره سرعت نور کمتر از این مقدار است.
لذا هنگامیکه محیط حرکت نور از نظر غلظت تغییر میکند سرعت آن نیز تغییر مینماید
و با افزایش غلظت سرعت کاهش پیدا میکندو بر عکس.
به این ترتیب علت شکست نور
تغییر سرعت آن هنگام وارد شدن به محیط شفاف دوم است.