همه مورچه‌ها دارای زندگی اجتماعی هستند،
یعنی مورچه‌ها در دسته‌های جدا از هم زندگی می‌کنند.
در هر دسته سه نوع مورچه وجود دارد:
ملکه که وظیفه آن تخم گذاری و به دنیا آوردن نوزادان است.
عده‌ای مورچه‌های کارگر هستند که فاقد بال می‌باشند
و کار آنها جمع‌آوری دانه‌ها و مواد غذایی و حفر لانه و نگهداری تخمها و نوزادان می‌باشد.
تعداد کمی از افراد یک لانه ، مورچه‌های نر ماده هستند که دارای چهار بال نازک می‌باشند.
اندازه گروههای مورچه‌ها بسیار متنوع است.
برخی از این گروهها یا دسته‌ها فقط شامل چند دوجین مورچه هستند،
در حالی که در دسته‌های دیگر صدها هزار مورچه فعال زندگی می‌کنند.
مورچه‌ها گر چه از نظر اندازه ظاهری با یکدیگر فرقهای زیادی دارند،
ولی از جهت شکل ظاهری کم و بیش شبیه یکدیگر هستند.
بر روی سر مورچه یک جفت شاخک یا آنتن وجود دارد.
این شاخکها مدام حرکت می‌کنند، زیرا اینها شاخکهای معمولی نیستند،
بلکه اندامهای بویایی جانور به شمار می‌روند.
بنابراین مورچه در عین حال که فاقد بینی است، ولی حس بویایی دارد.
شاخکها همچنین به مورچه کمک می‌کنند تا مورچه‌های دیگر را بشناسند و با آنها ارتباط برقرار کنند.
سر مورچه شامل مغز ، یک جفت چشم مرکب و آرواره‌های قوی و دهان است.
علاوه بر چشم مرکب ، بیشتر مورچه‌ها دارای اندام بینایی دیگری به نام چشم ساده هستند.
بین شکم و تنه این حشرات پایه‌ای وجود دارد که بوسیله آن شکم می‌تواند
حرکات زیادی در جهات مختلف انجام دهد.
مورچه‌های کارگر دارای سر کوچکی هستند، در صورتی که نر ماده‌ها دارای سری بزرگ می‌باشند.
آرواره‌های این حشره نسبتا قوی است و پاهایش به چنگال ختم می‌شوند.
بالهای جنس ماده حشره مذکور پس از جفت گیری می‌افتند.
عمر مورچه‌های کارگر 8 تا 10 ماه ،
مورچه ملکه یک سال و مورچه‌های نر ماده فقط دو هفته است،
یعنی پس از جفتگیری با ماده می‌میرند.