باد به حرکت جریان هوا، یا بطور کلی تر به
حرکت جریان گاز در اتمسفر از یک مکان به مکان دیگر گفته میشود.
این تنها یک تعریف اولیه است.
موارد بسیار بیشتری در خصوص این پدیده طبیعی وجود دارد؛
شکل گیری باد نیز یکی از همین موارد است.
در واقع، انواع مختلف باد بر اساس عوامل متعددی طبقه بندی میشوند.
از آنجایی که تعریف باد حرکت عمده هوا بر روی زمین است،
همین تعریف در فضا یعنی حرکت گازها و ذرات دفع شده از
طرف خورشید به فضا، باد خورشیدی و فرار گازهای اتمسفری از
سیارات به فضای بیرونی، بادهای سیاره ای نامیده میشوند.
در حقیقت، باد در اثر حرکت هوا از یک منطقه پر فشار
به یک منطقه کم فشار تشکیل میشود.
مهمترین عامل در تشکیل باد، فشار اتمسفر است.
تفاوت در فشار اتمسفر منجر به تشکیل
مناطق پر فشار و کم فشار در این سیاره میگردد.
کسب این اطلاعات با توجه به اهمیت آنها
در پیش بینی آب و هوا بسیار سودمند است.
هنگامیکه مناطق تحت فشار شکل میگیرند،
هوا از منطقه با فشار بیشتر به منطقه با فشار کم شروع به حرکت میکند.
بادها عموماً براساس درجه قدرتشان به انواع مختلفی
از یک نسیم ساده تا یک طوفان ویرانگر طبقه بندی میشوند.
باد یک کمیت برداری است که
دارای دو مشخصهی سمت و سرعت است.
سمت و سرعت یا از طریق مشاهده
و یا با استفاده از ابزارهای ویژه اندازه گیری میشوند.
عامل دیگری نیز وجود دارد که بر سرعت باد اثر گذار است.
این عامل یکی از تعیین کننده ترین عوامل در تعیین انواع مختلف باد است.
این عامل گرادیان فشار اتمسفری است که از
فاصله بین یک منطقه پر فشار و یک منطقه کم فشار تعیین میشود.
هر چه گرادیان فشار کمتر باشد، باد شکل گرفته قویتر است.
به طور مشابه، سرعت وزش باد در ارتفاع بالا همیشه سریعتر
از بادی است که در نزدیکی سطح زمین میوزد.
دلیل آن این است که باد در حال حرکت در نزدیکی سطح زمین
با برخورد به تشکیلات مختلف ساخته شده به دست انسان
و عوامل طبیعی زمین دچار اصطکاک میشود.
به همین خاطر است که سرعت باد در اقیانوس سریع تر از سطح زمین است.
با توجه به استفاده های متعددی که در دوران باستان از باد شده است،
این پدیده همواره برای انسان پر کار برد بوده است.
تمدنهای پیشین از این نیرو در طبیعت برای تسهیل حمل و نقل استفاده میکردند،
در حالی که امروزه باد برای تولید برق مورد استفاده قرار گرفته میشود.
در واقع، انرژی باد، به عبارت دیگر، انرژی ایجاد شده از
طریق بهره برداری از باد، به عنوان
یکی از منابع انرژی دوست دار محیط زیست
و به عنوان یکی از بهترین جایگزینها
برای سوختهای فسیلی شناخته شده است.