یوزپلنگ یا یوز یا چیتا
این حیوان سریع ترین دونده است.
جانوری مهره دار و پستاندار از راسته گوشتخوران، خانوادهٔ گربه سانان است.
رنگ بدن :
یوز نخودی تا خاکستری متمایل به زرد است و
خالهای ریز و درشتی آن را پوشاندهاست.
دور دهان، چانه، و گلو به رنگ سفید هستند
و زیر شکم و بخش درونی دست و پاها نیز به رنگ روشن است.
خالهای روی بدن گرد و سیاهرنگ هستند ولی الگوی ویژهای ندارند.
نوار سیاه رنگی از گوشه چشم تا دهان امتداد مییابد که به «خط اشک» معروف است.
این خط با جذب نور خورشید از انعکاس نور جلوگیری میکند و
با کم کردن زنندگی نور خورشید، درست مانند عینک آفتابی، از چشمان یوزپلنگ محافظت میکند
پشت گوشها سیاهرنگ و در پایهٔ خود و گوشهها نخودی میشود.
دم نیز بر روی خود خالهایی دارد که در انتها به حلقههایی کموبیش ناکامل میرسند.
بدن یوزپلنگ به شکل ویژهای مناسب سرعتهای بالا است.
به دلیل داشتن ستون فقراتی انعطافپذیر و پاهای بلند و روان، او همچنین میتواند
پرشهایی به طول ۷،۵ متر انجام دهد.
به بیانی، تک تک بخشهای بدن یوز در ایجاد چنین سرعتی دخالت دارند.
پاهای عقبی بلند و نازک هستند و چگونگی اتصال ماهیچه به استخوان در آنها
به جانور کمک میکند تا به سرعت نیروی شدیدی به عقب وارد آورد.
ستون فقرات ماهیچههای بسیار نیرومند دارد و همچون فنر فوقالعاده انعطافپذیری عمل میکند
که امکان پرشهای بلند را به جانور میدهد. پاهای جلویی (دستها) به شانه متصلند
و به جای استخوان ترقوه، ماهیچه آنها را به شانه وصل کردهاست.
چنین چیزی انعطاف بسیاری به یوز دادهاست.
از آنجا که پنجهها به صورت کامل درون بدن فرو نرفتهاند،
در هنگام سرعت گرفتن به درون خاک میروند و
توانایی بیشتری به جانور در کنترل مسیر خود میدهند.
همچنین، دم عامل مهمی در تغییر جهت ناگهانی یوز در هنگامی است که
شکار به سرعت مسیرش را عوض میکند؛
حالت فنری دم و اتصال آن به ستون فقرات از آن نقشی همچون سکان ساختهاست.
سرعت یوزپلنگ های مختلف بین ۱۰۰تا۱۲۰ کیلومتر بر ساعت است که
فقط حدود پانصد متر می تواند با این سرعت بالا بدود.
یوز پلنگ می تواند سرعت خود را فقط طی مدت سه ثانیه از ۰به۹۶کیلومتر در ساعت برساند
محل زندگی:
یوزها برای زندگی اغلب مناطق خشک و باز همچون استپ ها و علفزارها را انتخاب میکنند.
پس زیستگاه آن در نواحی دشتی و تپه ماهورهاست.
در چنین محیطهایی است که یوز میتواند با سرعت در پی طعمههایش بدود
برخلاف جنگل که وجود درختان انبوه نه تنها مانع از حرکت سریع جانور میشود که
در شبها با انداختن سایه جلوی دید بهترش را میگیرد.
برخلاف شیرها، آنها در طول روز فعالند
و بیشتر وقت شب را به خواب و استراحت میگذرانند.
در طول روزهای طولانی و گرم در آفریقا، یوزها به سایه درختان یا بالای آنها پناه میبرند.
یوزها به سه حالت در طبیعت دیده میشوند:
تنها، گروه خانوادگی، و نرهای سرگردان. گروه خانوادگی متشکل از مادر به همراه تولههایش است.
یوزپلنگ بر خلاف همه دیگر گربهسانان بزرگ توانایی نعره کشیدن ندارد.
در صورتی که احساس خطر کند یا جانوری بخواهد طعمهاش را از او برباید،
صدای غرغرمانندی از خود در میآورد و پاهای خود را به زمین میکوبد.
دیگر روش ترساندن مهاجم نیز شق کردن موهای روی
شانهاش است که باعث میشود بزرگتر به نظر آید.
دشمنان:
برخی سگ ها،پلنگ ها،شیر ها،انسان ها
تغذیه:
غزال،آنتیلوپ،گورخر،
شکارچی اصلی آهو،جبیر،قوچ ومیش و خرگوش محسوب میشود،
فرق یوزپلنگ و پلنگ:
یوزپلنگ و پلنگ هر دو دارای طول بدنی برابر با هم هستند.
اگرچه بسیاری از مردم یوز را با پلنگ اشتباه میگیرند
، اما تفاوت بارز این دو گونه در شکل خالهایشان است.
در یوز خالها توپر و گرد است، در حالی که خالهای پلنگ درشت و توخالی و گل مانند است.
خط اشک از مشخصات بارز یوز به شمار میآید و پلنگ این خط را ندارد.
یوزپلنگ برخلاف پلنگ در پشت گردن یال دارد.
از جمله دیگر تفاوتهای دو گونه میتوان
به لاغرتر بودن یوز نسبت به پلنگ و داشتن سر کوچکتر اشاره کرد.
طول عمر:
در طبیعت ۷ سال و در اسارت تا ۱۲ سال
حدودا تا 20 سال
دورا ن بارداری:
سه ماه،جفتگیری در زمستان
تعداد نوزادان:
2 تا 4 توله