فتو علوم

علمی و آموزشی

فتو علوم

علمی و آموزشی

مروری بر سوخت های فسیلی

انرژی سوخت فسیلی منبع انرژی تجدیدناپذیر است. 

تاکنون انرژی سوخت فسیلی

منبع اصلی تولید الکتریسیته در جهان بوده، 

سوخت های فسیلی به طور کلی سه دسته اند:

 زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی

هر سه دسته چندین صد هزار سال قبل، 

حتی پیش از ظهور دایناسورها، 

شروع به شکل گیری کرده اند به همین خاطر است که

 به آنها سوختهای فسیلی میگویند. 

دوره ای که این سوخت ها شروع به شکل گیری کردند

را دوره ی کربنی فروس(Carboniferous

یعنی ذغال خیز میگویند که بخشی از دوران پالئوزوییک بوده است.

کربنی فروس

 نام خود را از کربن که مهمترین عنصر تشکیل دهنده ی

ذغال سنگ و دیگر سوخت های فسیلی است. 

دوره ی کربنی فروس

از حدود 360 تا 286 میلیون سال پیش بوده است.

 در آن زمان زمین پوشیده از باتلاقهایی بوده که با درختان عظیم، سرخسها 

و دیگر گیاهان برگ دار پوشیده بوده است. 

آبها و دریاها با جلبک گیاهی که در

 آبهای راکد شکل میگیرد پوشیده بوده است.

همان طور که درختها و گیاهان می مردند،

 در اعماق اقیانوسها غرق و به تدریج دفن میشدند 

و لایه ای اسفنجی به نام پیت تشکیل می شد.

 بعد از گذشت صد ها سال، پیت با شن و خاک رس 

و مواد معدنی دیگر پوشیده میشود این مواد معدنی 

به مرور زمان به نوعی صخره ی رسوبی تبدیل میشوند.

همین طور که لایه های بیشتری روی هم انباشته میشوند،

 وزنشان هم بیشتر میشود و پیت را تحت فشار قرار میدهند. 

لایه ی پیت آن قدر له و فشرده می شود تا آب آن تخلیه شود

 و بعد از میلیونها سال تبدیل به ذغال سنگ، نفت و گاز طبیعی گردد.

 بنابر این سوختهای فسیلی بقایای گیاهان و حیوانات ما قبل تاریخ است 

که اکنون به زنجیره‌های هیدروکربنی کاهش یافته است. 

این هیدروکربن‌ها به شکل جامد یا مایع است.

 در ضمن سوخت‌های فسیلی دارای سرعت احتراق بسیار بالایی است

 و انرژی بسیار زیادی آزاد میکند.
 
بیشتر نیاز ما به انرژی و سوخت از طریق سوخت‌های فسیلی تأمین میشود. 

جالب این است که نیاز دنیا به سوختهای فسیلی هر بیست سال دو برابر میشود

 ولی هنوز هم منابع سوخت‌های فسیلی برای برآورده کردن این نیاز کافی است.

  سوخت‌های فسیلی نسبت به منابع انرژی دیگر دارای چندین مزیت است.

به همین خاطر است که آن‌ها هنوز هم به عنوان 

منبع اصلی تأمین کننده‌ی انرژی به شمار می‌رود.

مهمترین  مزایای سوخت‌های فسیلی عبارت است از:

1- سوختهای فسیلی دارای انرژی گرمایی بالایی است.

یعنی از سوزاندن ۱ گرم سوخت فسیلی مقدار زیادی انرژی آزاد میشود.

 مقدار انرژی تولید شده توسط سوخت‌های فسیلی بیشتر از 

انرژی تولید شده توسط همان مقدار از منابع انرژی دیگر است.

2-بهره‌برداری از مخازن سوختهای فسیلی

به کمک تجهیزات پیشرفته بسیار آسان است.

3-ذغال سنگ سوخت فسیلی است که به وفور یافت میشود. 

از ذغال سنگ در بسیاری از نیروگاه‌ها استفاده میشود

 زیرا هزینه‌ی تولید را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

4-حمل و نقل سوختهای فسیلی که 

به شکل مایع یا گاز است بسیار آسان است. 

آنها را به سادگی از طریق لوله انتقال میدهند.

5- ساخت و ساز نیروگاه‌هایی که با 

سوخت فسیلی کار میکنند نیز آسان است.

6-نفت برجسته‌ترین شکل سوخت‌های فسیلی است که در

 انواع وسایل نقلیه مورد استفاده قرار میگیرد.

7-استخراج و فرآوری سوخت‌های فسیلی آسان‌تر بوده 

و از اینرو، ارزان‌تر از منابع انرژی دیگر است.

اما مهمترین معایب سوختهای فسیلی عبارتند از:

اگر چه نفت ، گاز طبیعی و ذغال سنگ به فور در طبیعت یافت میشود 

ولی مصرف بیش از حد باعث تخلیه‌ی قابل توجه مخارن آنها شده است. 

در کنار این، جایگزینی منابع غیر ممکن است 

زیرا، میلیونها سال طول میکشد تا زنجیره‌های هیدروکربنی تشکیل شود.

هیدروکربنهای حاضر در سوختهای فسیلی 

گازهای گلخانه‌ای مانند متان و دی اکسید کربن آزاد میکند 

که باعث سوراخ شدن لایه‌ی اوزون میشود.

 در کنار این، گازهای مضر دیگر مانند کربن مونوکسید 

و دی اکسید گوگرد باعث ایجاد باران‌های اسیدی می‌شود.

استخراج سوختهای فسیلی تعادل زیست محیطی را در 

برخی نواحی در معرض خطر قرار داده است.

 به علاوه، معدن کاری ذغال سنگ

جان کارگران معدن بسیاری را گرفته است.

کاهش مخازن باعث افزایش هزینه‌های استخراج سوختهای فسیلی شده است.

 این قیمت سوخت را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

نشت برخی سوخت‌های فسیلی مانند 

گاز طبیعی و نفت خام می‌تواند خطرات جدی را به دنبال داشته باشد.

 از اینرو، حمل و نقل این سوختها خطرناک است.

سوخت‌های فسیلی باعث گرمایش جهانی میشود، 

مسئله‌ای که سرتاسر جهان با آن مواجه است.