تجزیه شیمیایی یا واکنش تجزیه ای
واکنش تجزیه ، واکنشی است که در طی آن
یک ماده مرکب به مواد سادهتری تبدیل میشود.
در یک واکنش تجزیه، یک ترکیب به گونه های شیمیایی کوچکتر شکسته میشود
(گونه های شیمیایی به اشکال خاصی از عنصر به صورت ترکیب ایزوتوپ،
حالت الکترونیکی یا اکسیداسیون و / یا مجتمع و ساختار مولکولی گفته میشوند.)
AB→A+B
مانند الکترولیز آب
به اکسیژن و گاز هیدروژن نمونه ای از یک واکنش تجزیه است:
2H2O→2H2+O2
یا صدای فش فش نوشابهای که ما مینوشیم، اسید کربنیک میباشد.
اسید کربنیک به آب و دی اکسید کربن تجزیه میشود.
(H2CO3 (l) ➜ H2O (l)+ CO2 (g
بنا براین واکنش تجزیه واکنشی است که در آن ،
یک ماده به دو یا چند ماده سادهتر تبدیل میشود.
در واقع در واکنش تجزیه ، پیوند شیمیایی
بین اتمها در یک ماده شکسته میشود
و برای این منظور ، باید انرژی مصرف شود.
همواره برای آغاز یک واکنش به مقداری انرژی نیاز است.
به حداقل انرژی لازم برای
شروع یک واکنش شیمیایی انرژی فعالسازی میگویند.
دادن گرما ، تابش نور ، ایجاد جرقه ، تخلیه الکتریکی
یا وارد کردن یک شوک مانند
ضربه یا افزایش ناگهانی فشار ،
این انرژی فعالسازی را تامین میکند.
بعد از شکسته شدن پیوندها در ماده اولیه ،
پیوندهای جدیدی تشکیل میشود که
منجر به تولید دو یا چند ماده جدید میشود.
واکنش تجزیه
ممکن است بر روی یک ماده ساده که
فقط از دو نوع اتم تشکیل شده باشد صورت گیرد که
در این صورت ، یک مولکول به اتمهای سازندهاش تفکیک میشود.
همچنین اگر مادهای با انواع اتمها داشته باشیم، در اینصورت ،
در اثر واکنش تجزیه ،
یک مولکول به دو یا چند مولکول ساده دیگر تبدیل میشود.
برای نمونه ، کربناتها و بیکربناتها بر اثر گرما تجزیه میشوند
و گاز کربن دی اکسید آزاد میکنند.
2NaHCO3(s) →Na2CO3(s) + H2O(g)+CO2
CaCO3(s)→CaO(s) + CO2
ترکیبهایی مانند نیتراتها و کلراتها بر اثر گرما ، اکسیژن آزاد میکنند.
2KClO3(s)→2KCl(s) + 3O2
2KNO3(s)→2KNO2 + O2