فتو علوم

علمی و آموزشی

فتو علوم

علمی و آموزشی

مروری بر جریان الکتریکی و مدار الکتریکی

جریان  الکتریکی در الکتریسته ، 
جریان سرعت عبور الکترونها در یک سیم مسی یا جسم رسانا است.
 جریان قراردادی در تاریخ علم الکتریسته
ابتدا به صورت عبوربارهای مثبت تعریف شد.
 هر چند امروزه می‌دانیم که در صورت داشتن رسانای فلزی ،
 جریان الکتریسته ناشی از
 عبور بارهای منفی ، الکترون ، در جهت مخالف است. 
بنابراین میتوان گفت که 
هرگاه حاملهای الکتریسیته ( الکترونها ) در یک هادی بحرکت درآیند 
جریان الکتریکی ایجاد میشود .
 اما هر حرکت الکترونی جریان برق نیست .
 بلکه این حرکت باید در یک مسیر مشخص باشد .
هر چقدر الکترونهای بیشتری در زمان کمتری
 در مسیر مشخص حرکت کنند مقدار جریان نیز بیشتر میشود.
علیرغم این درک اشتباه ،
 کماکان تعریف قراردادی جریان تغییری نکرده است.
 نمادی که عموما برای نشان دادن جریان الکتریکی
 (میزان باری که در ثانیه از مقطع هادی عبور میکند)
در مدار بکار می‌رود، I است.
پس برای دانستن میزان جریان باید بتوان آن را با عدد بیان کرد که 
به همین منظور از واحد سنجش جریان که همان آمپر است استفاده میشود.
آمپر یکای سنجش جریان الکتریکی در دستگاه SI است که
 به افتخار فیزیکدان فرانسوی، آندره ماری آمپر نامگذاری شده است

مقدار یک آمپر جریان عبارت از :

هرگاه از یک هادی تعداد ۲۸/۶ ضربدر ۱۰ بتوان ۱۸ الکترون در یک ثانیه بگذرد 

این میزان الکترون در زمان یک ثانیه معرف یک آمپر جریان الکتریکی است.

 دانستیم هرگاه الکترونها در یک هادی 

در مسیر مشخصی بحرکت در آیند جریان الکتریکی ایجاد میشود .

 اما الکترونها بدون دریافت نیرو و انرژی 

از مدار گردش بدور هسته خارج نمیشوند .

بنا براین برای تولید جریان نیاز به یک نیرو داریم

 که آن را از منابع تولید نیرو مانند باتری می گیریم .

 بعبارت ساده تر نیروی لازم جهت ایجاد جریان

ولتاژ نام دارد که واحد اندازه گیری آن ولت است.

میدانیم که انرژی تولید نمیشود بلکه از صورتی به صورت دیگر تبدیل میگردد .

 از آنجاییکه الکتریسیته هم انرژی است پس باید تبدیل شده انرژیهای دیگر باشد . 

انرژیهایی که بصورت متعارف برای تولید برق بکار میرود عبارتند از : 

انرژی شیمیایی در باتریها،انرژی مغناطیسی در ژنراتورها ،

 انرژی نورانی در باتریهای خورشیدی ،

 انرژی حرارتی در ترموکوپلها، انرژی ضربه ای در پیزو الکتریک و ...

برای آنکه جریان الکتریکی برقرار بماند،

 بار به یک مسیر بسته نیاز دارد تا در آن شارش کند.

 مسیری که بارها در آن حرکت میکنند مدار الکتریکی نامیده میشود.

یک مدار الکتریکی ساده از دو قسمت تشکیل میشود. 

1- مولد یا تولید کننده جریان الکتریکی،

2- مصرف کننده الکتریسیته 

و این دو قسمت با سیم هایی با مقاومت ناچیز به هم وصل میشوند

همانطور که بالا اشاره شد 

 برای اندازه گیری شدت جریان واختلاف پتانسیل در مدارالکتریکی،

 آمپرسنج و ولت سنج نیز به آن اضافه میشود.

برای به حرکت در آوردن بارهای الکتریکی بین دو نقطه باید

 به وسیله ای بین آن دو نقطه اختلاف پتانسیل ایجاد نمود.

باتری، دینامو، ژنراتور، پیل خورشیدی و واندوگراف 

از وسایلهای وجوددارند که 

میتوانند بین دو نقطه اختلاف پتانسیل ایجاد کنند.

در یک مدار الکتریکی جهت واقعی جریان از:

قطب منفی باتری به سمت قطب مثبت آنست. 

اما به دلیل تاریخی جهت جریان را بطور قراردادی از:

 قطب مثبت به سمت قطب منفی باتری در نظر میگیرند.

آهنگ شارش بار الکتریکی

( یعنی بار شارش شده در یک ثانیه)

 را شدت جریان الکتریکی مینامند..

 قبلا در بالا اشاره کردیم که
شدت جریان را با نماد I نشان میدهند
و یکای آن آمپر( A) است.
آهنگ شارش بار الکتریکی برابر است با
نسبت بار الکتریکی شمارش شده از 
هرمقطع مدارq) به زمان شارش بار (t) یعنی:
q همان با ر الکتریکی .
واحد آن درفیزیک یعنی  سیستم SI، کولن (C) است.
tهمان زمان نشان میدهد .
واحد آن درفیزیک  سیستم SI ثانیه (S) است
Iهمان  جریان است .
 واحد شدت جریان در سیستم SI که آمپر نامیده میشود.
وسیله اندازه گیری شدت جریان در مدارالکتریکی ، آمپرسنج است.
به این منظور آنرا به صورت متوالی در مدار الکتریکی قرار میدهند. 
برای اینکه جریان الکتریکی به راحتی از آمپرسنج عبور نماید،
 مقاومت داخلی آنرا بسیار کم میسازند.
در یک مدار الکتریکی در مدت 2 دقیقه از مقطعی از مدارالکتریکی
مقدار 240 کولن الکتریسیته شارش میشود.
 آهنگ شارش بار الکتریکی یا شدت جریان در مقطع فوق را تعیین کنید.
به طور کلی باید در مصرف کلیه وسایلی که با انرژی الکتریکی کار میکنند، 
مانند تلویزیون، لامپ روشنایی، اتو، یخچال، لباسشویی و غیره استفاده بهینه کرد. 
یعنی ازمصرف غیر ضروری آنها خودداری نمود. 
به خصوص هنگام اوایل شب که مصرف برق زیاد است، 
نباید از وسایل پر مصرفی چون اتو 
و لباسشویی و کولر استفاده کرد. 
و همچنین میتوان برای روشنایی،

 لامپ های مخصوص کم مصرف گازی یا مهتابی را به کار برد.
نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد